Bestiariusz

O Bestiariuszu

Bestiariusz jest przedsięwzięciem realizowanym jako zadanie przygotowawcze do przyszłego projektu badawczego Czytanie księgi zwierząt. Ciekawość – wyobraźnie – nauka – wiara, prowadzonego w Pracowni Humanizm. Hermeneutyka wartości na Wydziale “Artes Liberales” UW. Jej kierownikiem jest prof. dr hab. Alina Nowicka-Jeżowa. 

Pracami nad Bestiariuszem zajmują się: 

A także autorzy wybranych haseł:

Najistotniejszym celem badawczym Bestiariusza jest odpowiedź na pytanie o kategorię osobliwości w świecie zwierząt kultury staropolskiej poprzez przyjrzenie się bliżej ich opisom i wyobrażeniom. Szczególnie ważny jest wiek XVII, kiedy to można zaobserwować napięcie między rodzącym się opisem naukowym, a odchodzącą kulturą ciekawości i zbieractwem. Dlatego punktem odniesienia każdego z haseł uczynione zostało sześciotomowe dzieło Jana Jonstona (1603-1675), polskiego biologa szkockiego pochodzenia, Theatrum Universale Historiae Naturalis z lat 1650-1653, do którego przedmowę napisał Jonston w 1649 roku w Lesznie. Praca Jonstona zawiera wiele informacji, które dzisiaj zaklasyfikowalibyśmy raczej do fantastyki, ale jest to już rodzaj współczesnej encyklopedii – kompendium wiedzy zoologicznej od czasów starożytnych. Zamieszczone w niej ryciny z warsztatu Mateusza Meriana (1593-1650) pokazują także zmianę w podejściu do ikonografii przyrodniczej. Są już przykładem ilustracji naukowej, choć i one nie są pozbawione jeszcze mitycznych wyobrażeń. 

Przedsięwzięcie opiera się na opracowaniu leksykonu naukowych haseł poszczególnych zwierząt, tych prawdziwych oraz legendarnych, z historycznymi ilustracjami i cytatami źródłowymi. Ambicją projektu jest poszukiwanie wzajemnych powiązań, opracowanie intertekstualnych relacji i bliskości różnych języków ekspresji – słownego i obrazowego. Dodatkowo w Bestiariuszu znajdują się krótkie biogramy autorów cytowanych źródeł oraz spis bibliograficzny. 

Sformułowany projekt ma charakter interdyscyplinarny. Zapraszamy do współpracy doświadczonych badaczy i młodszych naukowców – humanistów: literaturoznawców, historyków, historyków sztuki i kultury, muzealników, a także badaczy reprezentujących środowisko nauk ścisłych: biologów i zoologów.