Z uwagi na swoje rozmiary i środowisko, w którym żyją, wieloryby przez stulecia uznawane były za jedne z wielu potworów morskich głębin. Do relatywnie niedawnych czasów ich pochodzenie i tryb życia były ludziom bardzo słabo znane, czego dowodem są nowożytne encyklopedie i relacje podróżników. Wieloryby od niepamiętnych lat oddziaływały na ludzką wyobraźnię, wzbudzając lęk i…
Miecznik
Te ryby o szczególnym wyglądzie występują w wierzeniach i sztuce różnych kultur świata związanych z morzem. Krótkie i okazjonalne informacje na ich temat możemy odnaleźć również w staropolskich encyklopediach, a także w relacjach z podróży obywateli Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Miecznik, zwany również włócznikiem lub rybą mieczem, zamieszkuje przede wszystkim morza i oceany strefy tropikalnej, rzadziej…
Żółw morski
Ze względu na swój charakterystyczny wygląd i długowieczność żółwie morskie od wieków budziły w ludziach uznanie i podziw. Mimo iż nie były tak tajemnicze, jak niektóre gatunki wodnych zwierząt, nie posiadamy niestety zbyt wielu staropolskich relacji naukowców czy podróżników na ich temat. Żółwie występują w wierzeniach i sztuce wielu kultur świata, przeważnie mając pozytywne konotacje….
Tygrys
Ten najpotężniejszy przedstawiciel rodziny kotowatych i jeden z największych drapieżników lądowych od zawsze budził w człowieku grozę, ale i szacunek. Ma to swoje odzwierciedlenie w jego ambiwalentnej symbolice w dawnych wierzeniach i opowieściach. Informacje na temat tygrysów odnaleźć możemy również w staropolskich encyklopediach i relacjach z podróży. Na Dalekim Wschodzie kojarzony jest z jednej strony…
Smok
Smoki od tysięcy lat występują w wierzeniach wielu ludów i narodów świata. Podczas gdy na Dalekim Wschodzie miały one raczej pozytywne konotacje, cywilizacja Zachodu często wiąże je ze złem, a nawet z przybierającym postać węża diabłem. Począwszy od średniowiecza te wężopodobne gady obecne były również w kulturze polskiej, o czym świadczą niektóre herby i legendy….
Krokodyl
Od najdawniejszych czasów ten ziemnowodny gad budził w ludziach słuszny lęk i respekt, co miało swoje odzwierciedlenie w mitach i opowieściach różnych kultur świata. Taką samą reputację zwierzę to posiadało w staropolskiej sztuce i literaturze. W wierzeniach egipskich krokodyl nilowy, podobnie jako element ekosystemu tej Świętej Rzeki, pełnił bardzo istotną rolę. Kojarzony był m.in. z…
Hipopotam
Te afrykańskie, ziemnowodne zwierzęta – ich nazwa po grecku oznacza dosłownie „konie rzeczne” (hippopótamos) – przez wieki wiązano z różnymi wierzeniami i przesądami. Charakterystyczny wygląd i tryb życia tych stworzeń wzbudzał zainteresowanie nowożytnych podróżników z Europy, w tym również Polaków, co poświadczają relacje z tamtego okresu. Dawniej hipopotamy nilowe zamieszkiwały większość afrykańskiego lądu. Z powodu…
Kameleon
To charakterystyczne, zmiennobarwne zwierzę od wieków wzbudzało zainteresowanie podróżników i naukowców, również polskich. Ich relacje na temat tego stworzenia przez wiele stuleci nie były jednak wolne od błędów. Na temat kameleona (z gr. chamailéōn – „lew na ziemi”) pisał już w swej relacji z pielgrzymki po Bliskim Wschodzie z lat 1582-1584 Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany…